هرآنچه که باید راجع به فیشور سیلانت بدانیم

فیشور سیلانت چیست؟

دندان‌های آسیای ما دارای سطح نامنظمی هستند که به ما در جویدن غذا کمک می‌کند. اما شکاف‌ها و شیار‌های روی دندان گاهی به قدری عمیق است که باعث می‌شود پلاک و مواد غذایی در آن به دام بیافتد و تمیز کردن دندان دشوار شود. این امر، در گذر زمان منجر به ایجاد حفر‌های عمیق‌تر و دردناک در دندان می‌گردد. به همین خاطر است که بیشتر پوسیدگی‌های دندان در کودکان و بزرگسالان در دندان‌های آسیا اتفاق می‌افتد.

سیلانت دندان روشی است که به منظور پر کردن جزئی چاله‌ها و شکاف‌های روی سطح دندان انجام می‌شود تا تمیز کردن آن‌ها آسان‌تر گردد. به این ترتیب از دندان‌ها در برابر پوسیدگی محافظت شده و احتمال نیاز به پر کردن دندان در ادامه کاهش می‌یابد. سیلانت دندان باعث صاف شدن کامل سطح دندان نمی‌شود، بلکه تنها شیار‌هایی که عمیق‌تر هستند را به شکلی طبیعی پر می‌کند.
 
ماده‌ای که برای سیلانت دندان استفاده می‌شود، معمولا ماده‌ای از جنسی رزین پلاستیکی و به رنگ دندان است. این ماده ممکن است دقیقا با رنگ دندان مطابقت نداشته باشد، اما از آنجا که تنها در دندان‌های پشتی اعمال می‌شود، در دیدرس قرار ندارد. یک ماده‌ی دیگر نیز از جنسی «گلاس ایونومر» می‌تواند برای پر کردن شیار‌ها به کار رود که براساس تجربه، ماندگاری کمتری نسبت به رزین دارد.1
 

تاریخچه فیشور سیلانت یا شیارپوش

در گذشته از این مواد و تکنیک ها برای بستن فیشورها استفاده می شد:

نیترات نقره برای ایجاد واکنش شیمیایی در سطح دندان ها، و متعاقباً برای بستن پیت و فیشورها استفاده می شده است؛

آمالگام برای پر کردن دندان استفاده می شده است تا از دندان در برابر پوسیدگی بیشتر در آینده محافظت نماید، هر چند این کار بسیار مخرب است و موجب تضعیف دندان ها می شود. احتمال پوسیدگی دندان زیر آمالگام در مقایسه با سیل کردن (مهر و موم کردن) آن با مواد جدیدتر اندکی بیشتر است.

مواد مختلفی برای فیشور سیلانت امتحان شده اند، از جمله:

سمان مس سیاه black copper cement، که امروزه استفاده نمی شود،

سیانو آکریلات cyanoacrylate (سمی است)،

پلی اورتان polyurethane،

سمان گلاس آینومر glass-ionomer cement (که امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد)،

رزین کامپوزیت composite resin، که مانند پلاستیک است (امروزه بیشترین استفاده را دارد).4

کدام دندان ها باید فیشور سیلانت شوند؟ 

فیشور سیلانت فقط روی دندانهای پشتی - آسیای بزرگ و آسیای کوچک اعمال می شوند. این دندان هایی هستند که روی سطح خود دارای "درز" (سوراخ های کوچک) و "شکاف" (شیار) هستند. پس از بررسی دندانها ، دندانپزشک شما به شما می گوید که دندان ها  باید فیشورسیلنت شوند و بررسی می کنند که آیا شکاف ها به اندازه کافی عمق دارند تا فیشورسیلنت برای کمک به آن انجام شود. بعضی از دندانها به طور طبیعی دارای شیارهای عمیق هستند که نیاز به فیشورسیلنت دارند. بقیه موارد کم عمق هستند که نیازی به فیشورسیلنت ندارند.2
 

سن مناسب فیشور سیلانت

فیشور سیلنت اغلب به محض شروع رویش اولین دندان های دائمی اعمال می شوند. این معمولاً بین 6 تا 7 سالگی است. بقیه معمولاً به محض رویش بقیه دندان ها فیشور سیلانت  می شوند که می تواند هر زمانی بین 11 تا 14 سال باشد.2
 

افراد مناسب برای فیشورسیلانت

فیشورسیلانت برای افراد زیر توصیه می شود.

کودکانی که تازه دندان آسیای آنها درآمده است.

بزرگسالانی که در مورد بهداشت دندان خود ابراز نگرانی می کنند.

بزرگسالانی که به صورت طبیعی شیارهای (فیشور) عمیقی دارند.

بزرگسالانی که زیاد دچار پوسیدگی دندان می شوند.

با وجود اینکه فیشورسیلانت در بین بزرگسالان محبوبیت زیادی دارد، مخصوصا بین افراد بزرگسالی که زیاد دچار پوسیدگی دندان می شوند و افرادی که فیشورهای آسیب پذیر و برجسته ای دارند، در ابتدا برای پیشگیری از پوسیدگی دندان های دائمی تازه درآمده کودکان و درمان پوسیدگی آنها مورد استفاده قرار می گیرد.3
 

فواید فیشور سیلانت محافظت کننده دندان

امروزه فیشور سیلانت به ویژه برای کودکان و همچنین نوجوانانی که در معرض خطر بیشتری از پوسیدگی هستند، توصیه می‌شود. مهم‌ترین مزایای این روش عبارتند از:

۱. از دندان در برابر تجمع پلاک و مواد غذایی محافظت می‌کند.

۲. بدون درد است.

۳. در صورتی که به درستی اجرا شود، می‌تواند تا ۱۰ سال موثر باشد.

۴. قابل ترمیم است و می‌توان به سادگی از آن مراقبت کرد.1

عوارض جانبی فیشورسیلانت ( شیار بند ) 

سیلانت ها ممکن است در طول زمان در بیایند ( و اغلب این اتفاق می افتد) یا فرسوده شوند. دلیل اصلی بروز این مشکلات این است که در حین قرار دادن سیلانت دندان پزشک نتوانسته دندان را خشک نگه دارد.

برای این که قرار دادن سیلانت به خوبی انجام شود، دندان باید کاملا بدون بزاق باشد و این کار در دهان کودک با کم توجهی، دندان های کوچک و بزاق زیادی که دارند، بسیار مشکل است.

در صورتی که سیلانت دربیاید، دندان به وضعیت اولیه خود برمی گردد و سیلانت را می توان تعویض کرد.

50 درصد از سیلانت ها بیش از 5 سال دوام دارند.

یکی از خطرات سیلانت ها این است که بخشی از سیلانت ها جدا می شود و بخشی به دندان می چسبد یا سیلانت به خوبی روی دندان را پوشش نمی دهد. در صورتی که این اتفاق بیفتند، دندان مورد نظر دچار پوسیدگی می شود و وقتی پوسیدگی تشخیص داده شد باید قسمت زیادی از دندان پر شود. با گرفتن عکس بهتر می توان این مساله را متوجه شد و این کار باید در زمان های مناسب صورت بگیرد.3
 

فرایند قرار گرفتن فیشور سیلانت روی دندان ها

فیشور سیلانت فرایند نسبتاً ساده ای دارد که دندانپزشک قادر به انجام آن خواهد بود. فرایند کلی آن شامل مراحل زیر است:

دندان ها کاملاً تمیز و خشک می شوند، زیرا ذرات غذا و بزاق می توانند مانع چسبیدن درست سیلانت به دندان ها شوند.

سطح دندان با یک لایه ژل اسیدی ضعیف یا محلول شیمیایی پوشانده می شود، تا اطمینان حاصل شود که سیلانت به خوبی به دندان خواهد چسبید.

یک ماده چسبنده زیر سیلانت اعمال می شود.

سیلانت روی آن قرار می گیرد.

بسته به نوع سیلانت، ممکن است از نور قوی برای فعال سازی ماده چسبنده و خشک و سفت کردن مواد استفاده شود.

سیلانت مایع روی سطح دندان ماده با دوامی تشکیل می دهد.

بایت مورد بررسی قرار می گیرد و مواد اضافی با پولیش کردن زدوده می شوند.4

نگهداری از فیشور سیلانت ها

دندانپزشک ها معمولاً توصیه می کنند هر ۶ تا ۱۲ ماه یک مرتبه برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه نمایید تا پوسیدگی دندان ها یا کنده شدن سیلانت ها تحت نظارت قرار داشته باشند. به طور کلی دندان های سیل شده، در منزل نیاز به هیچ تغییری ندارند.

هرچند فیشور سیلانت ها به پیشگیری از پوسیدگی دندان ها، مخصوصاً دندان های مولر کمک می کنند، مسواک زدن و کشیدن نخ دندان منظم و پرهیز از عواملی که می توانند منجر به پوسیدگی دندان ها شوند، از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.4

پینوشتها
1.www.setare.com
2.www.beytoote.com
3.www.fineface.ir
4.www.dr-ghodsian.com